Pan fyddwch chi'n ymyrryd fel gwyliwr grymus gallwch chi helpu i greu newid trwy atgyfnerthu gwerthoedd ac ymddygiadau cadarnhaol. Yn bwysig, gallwch chi hefyd roi cymorth i'r rhai sy'n profi'r ymddygiad sydd â'r potensial i achosi niwed. Gallwch chi:
Gall unrhyw un ddod yn wyliwr grymus! Nid oes rhaid i weithredu fel gwyliwr grymus olygu ymyrryd yn uniongyrchol neu ar yr adeg pan fyddwch yn gweld ymddygiad annerbyniol gan eraill. Mae yna wahanol ffyrdd y gallwch chi weithredu fel gwyliwr grymus ac yn aml mae’n bosibl gwneud ymyriadau diogel, anfygythiol, nad ydyn nhw’n peryglu diogelwch personol.
Er mwyn dod yn wyliwr grymus mewn unrhyw sefyllfa rhaid i chi yn gyntaf ddod yn ymwybodol o broblem a chydnabod yr effaith negyddol y mae'n ei chael ar rywun. Nid yn unig mae angen i chi gydnabod y sefyllfa fel un sydd â'r potensial i achosi niwed, ond mae angen i chi adnabod eich rhwystrau eich hun a all atal ymyrraeth. Er enghraifft, a yw'r sefyllfa yr ydych yn dyst iddi braidd yn amwys? Ydych chi'n siŵr bod yna botensial ar gyfer niwed? A yw pobl eraill yn ymyrryd? Ai eich lle chi yw ymyrryd? Ydych chi'n teimlo'n ddigon hyderus a medrus i ymyrryd?
Cofiwch:
Cyn ymyrryd, mae'n hanfodol eich bod yn cynnal asesiad risg o'r sefyllfa er mwyn ymyrryd yn ddiogel. Ystyriwch a allwch ymyrryd mewn ffordd ddiogel, a allwch wneud hynny mewn grŵp a sut y gallech ofalu am y dioddefwr. Ymyrryd o bell a chydag eraill yw'r opsiwn mwyaf diogel. Os ydych yn ymyrryd yn agos ac ar eich pen eich hun, dylech ystyried a fydd hyn yn effeithio ar eich diogelwch personol. Ni ddylech byth roi eich hun mewn perygl.
O ran ymyrryd, mae yna wahanol dechnegau y gallwch chi ddewis ohonynt. Mae’r technegau hyn yn fathau dilys o ymyrraeth, a gall eich asesiad risg o’r sefyllfa eich helpu i wneud penderfyniad mwy gwybodus ar ba dechneg ymyrryd sydd fwyaf priodol ar unrhyw adeg benodol.
Cofiwch y 4 math o weithredu – uniongyrchol, tynnu sylw, dirprwyo, oedi .
Gallwch gamu i mewn, mewn modd parchus, a herio ymddygiad a allai fod yn niweidiol pan fyddwch yn dyst iddo.
Gallwch greu dargyfeiriad i dorri ar draws y sefyllfa.
Gallwch rybuddio neu gysylltu â rhywun sydd â mwy o awdurdod neu wybodaeth arbenigol i weithredu
Ni ddylech weithredu ar unwaith os bydd hyn yn eich rhoi mewn perygl posibl. Ond cofiwch, nid yw byth yn rhy hwyr i weithredu. Siaradwch â'r person yr effeithir arno ar ôl i'r sefyllfa ddod i ben i ofyn a yw'n iawn. Neu riportiwch y digwyddiad pan fydd yn ddiogel i chi wneud hynny.